Wybór odpowiednich strun do gitary akustycznej może całkowicie odmienić brzmienie instrumentu oraz komfort gry. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym gitarzystą czy doświadczonym muzykiem, właściwe struny pozwolą wydobyć pełny potencjał z Twojego instrumentu. Każdy typ strun nadaje gitarze inny charakter brzmieniowy i wpływa na łatwość gry. W tym poradniku przeprowadzę Cię przez proces wyboru idealnych strun do gitary akustycznej, uwzględniając różne style gry, preferencje brzmieniowe oraz poziom zaawansowania.
Rodzaje strun do gitary akustycznej
Struny do gitary akustycznej różnią się materiałem, z którego są wykonane, co bezpośrednio wpływa na ich brzmienie i trwałość. Wybór odpowiedniego materiału to pierwszy i najważniejszy krok w doborze strun. Oto główne typy:
- Struny z brązu fosforowego (Phosphor Bronze) – najbardziej popularne, oferują ciepłe, zrównoważone brzmienie z wyraźnymi średnimi tonami i doskonałą trwałością
- Struny z brązu (Bronze) – jaśniejsze i bardziej błyszczące brzmienie z wyrazistymi wysokimi tonami, ale mniej trwałe niż fosforowe
- Struny mosiężne (Brass) – jasne, metaliczne brzmienie z mocnym atakiem, idealne do country i bluegrass
- Struny powlekane (Coated) – pokryte specjalną warstwą ochronną, która wydłuża ich żywotność i zmniejsza odgłosy przesuwania palców
- Struny z kompozytów (Composite) – wykonane z materiałów syntetycznych, oferują ciepłe brzmienie, większą trwałość i mniejszą podatność na zmiany temperatury
Pamiętaj, że struny z brązu fosforowego są najczęściej wybierane przez gitarzystów akustycznych ze względu na ich wszechstronność i zbalansowane brzmienie.
Grubość strun – jak wybrać odpowiednią?
Grubość strun (określana jako „gauge”) ma kluczowy wpływ na brzmienie i komfort gry. Im grubsze struny, tym pełniejsze brzmienie, ale jednocześnie wymagają większej siły nacisku. Grubość mierzona jest w calach lub milimetrach i zazwyczaj podawana jako zakres (np. 10-47, gdzie 10 to grubość najcieńszej struny, a 47 – najgrubszej).
Popularne grubości strun:
- Extra Light (10-47) – idealne dla początkujących, łatwe w grze, mniejsze napięcie, delikatniejsze brzmienie
- Custom Light (11-52) – dobry kompromis między łatwością gry a pełnym brzmieniem, często wybierane przez fingerstyle
- Light (12-53) – najpopularniejszy wybór, zbalansowane brzmienie i napięcie, uniwersalne zastosowanie
- Medium (13-56) – głębsze, pełniejsze brzmienie, wymagają większej siły nacisku, lepszy sustain
- Heavy (14-59) – potężne brzmienie, odpowiednie dla agresywnego stylu gry, maksymalna głośność
Wybierając grubość strun, kieruj się następującymi wskazówkami:
- Jeśli dopiero zaczynasz, wybierz struny Extra Light lub Custom Light, aby nie zniechęcić się bólem palców
- Dla fingerstyle wybierz cieńsze struny (10-47 lub 11-52), które zapewnią większą czułość i precyzję
- Do energicznego strummingu lepsze będą średnie lub grube struny (12-53 lub 13-56), które nie będą „pływać” przy mocnym uderzeniu
- Mniejsze gitary (np. parlor, travel) lepiej brzmią z cieńszymi strunami – grubsze mogą przeciążyć mniejsze pudło rezonansowe
- Większe gitary (jumbo, dreadnought) mogą wykorzystać potencjał grubszych strun, które wypełnią ich przestrzeń rezonansową
Jak dopasować struny do stylu gry
Różne style muzyczne i techniki gry wymagają odpowiedniego doboru strun, który podkreśli ich charakterystyczne cechy. Dobrze dobrane struny mogą znacząco ułatwić wykonywanie określonych technik i poprawić brzmienie w danym stylu muzycznym.
Fingerstyle
Dla gry palcami wybieraj struny:
- O mniejszej lub średniej grubości (10-47 do 12-53), które zapewnią lepszą kontrolę i czułość
- Z brązu fosforowego dla ciepłego, zrównoważonego brzmienia, które podkreśli niuanse gry palcami
- Powlekane, które zredukują odgłos przesuwania palców i zapewnią gładsze przejścia między dźwiękami
- O niższym napięciu, które ułatwią techniki takie jak hammer-on, pull-off czy bendowanie
Strumming/Rytmiczna gra
Do energicznego grania kostką najlepsze będą:
- Struny o średniej lub większej grubości (12-53 do 13-56), które zapewnią stabilność przy mocnym uderzeniu
- Struny z brązu dla jaśniejszego, bardziej przebijającego się dźwięku, idealnego do gry w zespole
- Niepowlekane struny dla maksymalnej głośności i ataku, co sprawdzi się podczas gry akordowej
- Struny o większym napięciu, które nie będą nadmiernie „brzęczeć” przy energicznym graniu
Bluegrass i Country
Dla charakterystycznego, jasnego brzmienia:
- Struny mosiężne lub z brązu, które zapewnią „połysk” i wyrazistość wysokich tonów
- Średnia lub większa grubość (12-53 lub więcej) dla dobrej projekcji dźwięku podczas szybkich pasaży
- Struny o większym napięciu dla lepszej projekcji dźwięku i wyraźnego ataku przy technice flatpicking
- Niepowlekane struny, które zachowają charakterystyczną „iskrę” w brzmieniu, tak ważną w tych gatunkach
Wybierając struny do konkretnego stylu muzycznego, pamiętaj, że to tylko wskazówki. Eksperymentowanie z różnymi typami strun to najlepszy sposób na znalezienie swojego idealnego brzmienia.
Najlepsze struny dla początkujących
Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z gitarą akustyczną, kluczowe jest wybranie strun, które będą komfortowe i nie zniechęcą Cię do dalszej nauki. Zwróć uwagę na:
- Elixir Nanoweb Phosphor Bronze Extra Light – powlekane struny o długiej żywotności i małej grubości, idealne dla początkujących dłoni, choć droższe od innych opcji
- D’Addario EJ16 Phosphor Bronze Light – popularny i przystępny cenowo wybór z dobrym balansem między łatwością gry a brzmieniem, doskonałe na start
- Martin M170 Extra Light – lekkie struny od renomowanego producenta, łatwe w grze i oferujące charakterystyczne, ciepłe brzmienie Martinów
- Ernie Ball Earthwood Extra Soft Silk and Steel – bardzo miękkie struny z dodatkowym oplotem jedwabnym, minimalizujące ból opuszków i idealne dla wrażliwych palców
Dla początkujących kluczowe jest wybranie strun, które nie zniechęcą do gry. Dlatego warto zacząć od cieńszych strun (Extra Light lub Custom Light), które wymagają mniejszej siły nacisku i są łagodniejsze dla palców. Z czasem, gdy opuszki się uodpornią, możesz stopniowo przechodzić na grubsze struny.
Struny dla zaawansowanych gitarzystów
Doświadczeni gitarzyści często poszukują strun, które podkreślą ich indywidualny styl i technikę. Na tym poziomie zaawansowania niuanse brzmieniowe i odczucia podczas gry stają się kluczowe. Warto rozważyć:
- John Pearse Phosphor Bronze – cenione za wyjątkową klarowność i zbalansowane brzmienie, z doskonałą separacją dźwięków przy złożonych akordach
- Martin SP Lifespan – powlekane struny premium o przedłużonej żywotności i naturalnym brzmieniu, idealne dla profesjonalnych występów
- D’Addario EXP – powlekane struny zachowujące naturalne brzmienie niepowlekanych strun, z doskonałym balansem między trwałością a jakością dźwięku
- Elixir Polyweb – struny o cieplejszym brzmieniu i bardzo długiej żywotności, idealne dla muzyków często koncertujących
Zaawansowani gitarzyści często eksperymentują z różnymi kombinacjami grubości strun (tzw. custom gauge), dobierając indywidualnie grubość każdej struny dla uzyskania preferowanego brzmienia i napięcia. Niektórzy wybierają grubsze struny basowe dla mocniejszego fundamentu harmonicznego, a cieńsze struny wiolinowe dla łatwiejszego wykonywania technik solowych.
Jak często wymieniać struny?
Częstotliwość wymiany strun zależy od kilku czynników, a regularna wymiana strun jest kluczowa dla utrzymania optymalnego brzmienia i komfortu gry:
- Intensywności gry (jak często i jak długo grasz) – częstsza gra oznacza szybsze zużycie
- Typu strun (powlekane struny wytrzymują nawet 3-5 razy dłużej niż niepowlekane)
- Warunków przechowywania gitary (wilgotność, temperatura) – ekstremalne warunki przyspieszają korozję
- Skłonności do pocenia się dłoni – kwasy zawarte w pocie przyspieszają degradację strun
Ogólne wskazówki:
- Przy regularnej grze (kilka godzin tygodniowo) – wymiana co 1-3 miesiące
- Przy intensywnej grze (codziennie) – wymiana co 2-4 tygodnie
- Przy okazjonalnej grze – wymiana co 3-6 miesięcy
- Przed ważnymi występami lub nagraniami zawsze warto założyć nowe struny
Sygnały, że czas wymienić struny: matowe brzmienie, trudności z utrzymaniem stroju, przebarwienia i korozja, zmniejszona głośność lub utrata jasności dźwięku, a także nieprzyjemne uczucie „lepkości” pod palcami.
Podsumowanie
Wybór odpowiednich strun do gitary akustycznej to kwestia indywidualna, zależna od wielu czynników. Najlepsze struny to te, które odpowiadają Twoim preferencjom brzmieniowym, stylowi gry i komfortowi. Warto eksperymentować z różnymi typami i grubościami, aby znaleźć swoje idealne brzmienie. Pamiętaj o najważniejszych zasadach:
- Początkujący gitarzyści powinni wybierać cieńsze struny (Extra Light, Custom Light), aby nie zniechęcić się na starcie
- Struny z brązu fosforowego są najbardziej wszechstronne i najpopularniejsze, stanowiąc dobry punkt wyjścia
- Dopasuj grubość strun do stylu gry i wielkości gitary – mniejsze instrumenty preferują cieńsze struny
- Struny powlekane są droższe, ale wytrzymują dłużej i mogą być ekonomicznym wyborem w dłuższej perspektywie
- Regularnie wymieniaj struny, aby utrzymać optymalną jakość brzmienia i komfort gry
Nie bój się eksperymentować – czasem zmiana strun może całkowicie odmienić brzmienie Twojej gitary i zainspirować Cię do nowych muzycznych poszukiwań. Każda gitara reaguje inaczej na różne typy strun, więc to co działa u innych, niekoniecznie będzie idealne dla Ciebie. Słuchaj swojego instrumentu i własnych preferencji, aby znaleźć struny, które sprawią, że gra stanie się prawdziwą przyjemnością.
